علی اکبر قیومی، مدیر مرکز توسعه فناوری آب (وابسته به پارک علم و فناوری یزد) به بهانه امضای تفاهم نامه همکاری میان پارک علم و فناوری یزد و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یادداشتی به شرح زیر نوشته است که با هم مطالعه می کنیم:
امضای
تفاهم نامه همکاری از سوی پارک علم و فناوری یزد با مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و
منابع طبیعی استان در مسیر حمایت مشترک و هدفمند از توسعه فعالیت های دانش بنیان از
موسسات فعال فناور در بخش بزرگ کشاورزی، از جهاتی گوناگون مثبت، حائز اهمیت و امیدوارکننده
قلمداد می شود.
باید
دانست کشاورزی فراگیرترین و اساسی ترین فعالیت انسانی است که مستقیماً با نیازهای فوری
و حیاتی بشر در ارتباط است و اصولا هیچ نوع آبادانی و شهرنشینی بدون تصور بخش کشاورزی،
متصور و ممکن نیست. در ثانی تاثیرات زیست محیطی کشاورزی در تعدیل اقلیم های جغرافیایی
خشن و تأمین فضای سبز و نشاط انگیزی و فرح بخشی کشت و کار در کنار کارکرد حیاتی و غذایی
آن بسیار بزرگ و برجسته است. ثالثاً از روزگاران گذشته تاکنون همواره بخش بسیار بزرگی
از فعالیت های اقتصادی انسان متوجه و متمرکز در بخش کشاورزی بوده و هست. "اقتصاد
کشاورزی" همواره ابعاد و اعداد بزرگی در یک نظام اقتصادی را به خود اختصاص داده
و سهم قابل توجهی از اشتغال را نیز به خود اختصاص می دهد. اقلام عمده کشاورزی که بعضا
مصرف خوراکی داشته (نظیر گوشت، گندم، جو، دانه های روغنی، ذرت، چای، برنج و ...) و
برخی به عنوان مواد اولیه در صنایع مختلف به کارگرفته می شوند، حجم قابل ملاحظه ای
از تجارت جهانی را تشکیل می دهند. (این نکات
به طور خاص برای کسانی یادآوری می گردد که در مقام مدیریت توسعه و برنامه ریزی از کشاورزی
به گونه ای صحبت می کنند که گویا از عنصری اضافی و مزاحم و یا حتی مرده و بی خاصیت
سخن می گویند.)
علاوه
بر لزوم درک ماهیت و اهمیت و کارکرد بخش کشاورزی (که متاسفانه بسیار مظلوم و مهجور
است) باید از موج نوینی در کشاورزی سخن گفت که می توان از آن به عنوان "انقلاب
فناوری" تعبیر کرد. اگر در دورانی از اتوماسیون و مدرنیزاسیون در کشاورزی سخن
گفته می شد امروز باید از تزریق فناوری به این بخش بحث کرد. این فناوری است که به شما
اجازه می دهد با به نژادی، کشت های بدون خاک، انواع روش های آبیاری و کشت گلخانه ای،
استفاده از انواع سموم و کودهای دوستدار محیط زیست و سلامت انسان و ... در کیفیت، تنوع،
حجم و ارزش اقتصادی تولیدات به صورت انفجاری و انقلابی عمل نموده تا بتوانید پاسخ گوی
نیازهای غذایی و صنعتی دنیای کنونی باشید. به عبارت دیگر تأمین امنیت پایدار غذایی
(به عنوان سیاستی حیاتی برای دولت ها) از سویی و حضور قوی در بازار بسیار بزرگ تجارت
فرآورده های بخش کشاورزی از طرف دیگر و همچنین تضمین پایداری منابع طبیعی و محیط زیست
منوط و مشروط به استفاده از فناوری های نوین در کشاورزی است.
بر
همین اساس پاسخ به نیازهای فوری و متنوع کشاورزی ایران را باید در عالم فناوری جستجو
نمود. در حال حاضر بخش کشاورزی در ایران و به طور ویژه در استانی چون یزد با مشکلات
عدیده ای چون استفاده بی مهار از سموم و کودهای غیر ارگانیک، کم آبی مفرط، بهره وری
پایین در آبیاری، تولید غیر اقتصای و زیان ده، انواع آفات و بیماری ها، تناژ تولید
پایین در واحد سطح و ... به صورتی جدی مواجه است. فناوری های جدید در تمامی این حوزه
ها می توانند به صورتی چشمگیر و قابل ملاحظه به یاری بخش بزرگ اما ضعیف کشاورزی بیایند.
درست
به همین دلیل راه اندازی مرکز رشد تخصصی در بخش کشاورزی با ملاحظه نیازمندی های آشکار
موجود و گسترۀ دامنه کشاورزی از سویی و انبوه نیروی انسانی توانمند و متقاضی از طرف
دیگر، می تواند تأثیری مشهود بر بهبود "بهره وری تولید" به عنوان نخستین
و بزرگترین نیاز کشاورزی در استان داشته باشد.
البته
به طور طبیعی موفقیت در این همکاری مشترک، منوط به طراحی مدل مفهومی و راهبری درست
پروژه خواهد بود. در این راستا لازم است جهت گیری مرکز رشد فناوری در مسیر حل مشکلات
مشهود و پرشمار بخش کشاورزی استان به عنوان اولویت و استراتژی اول مورد نظر قرار گیرد.
مرکز رشد باید کاملا عملیاتی و متناسب با واقعیات طراحی و پیاده سازی شود و در جهت
افکاری غیر عملیاتی و آرمان پردازی های بی وجه منحرف نگردد. تأثیر راه اندازی مرکز
رشد در کشاورزی استان در افقی میان مدت باید مشهود و قابل ملاحظه و محاسبه باشد. اتخاذ
سیاست های اطلاع رسانی و تبلیغاتی مناسب برای جذب مؤسسات قوی و تبلیغ در جامعه بزرگ
کشاورزان از دیگر ملزومات موفقیت است. از سوی دیگر تأمین زیرساخت های مناسب به ویژه
تدارک فضای استقراری شایسته از سوی سازمان های وابسته به بخش کشاورزی نیز از نهایت
اهمیت برخوردار است.
مرکز رشد تخصصی در حوزه کشاورزی به یاری خداوند و راهبری
شایسته در میان مدت می تواند تأثیری آشکار در رفع بخش قابل توجهی از معضلات و مشکلات
کشاورزی با استفاده از نیروهای کارشناس مردمی در قالب شرکت های خصوصی و فناور و بدون
تحمیل هزینه به منابع درآمدی دولت داشته باشد. امیدواریم جامعه بزرگ کشاورزی استان
و نیز فعالان حوزه فناوری و اقتصاد دانش بنیان از عواید سرشار این همکاری بهره برداری
شایسته ای داشته باشند. ان شاءالله